Рӯзатон ҳамвора нав, дӯстони азиз!

Биё, то гӯямат аз дуру наздик,
Куҳан афсонае аз халқи тоҷик.
Биё, то достоне созам оғоз
Зи пирӯзии Наврӯзи сарафроз.
Аз он вақте, ки олам мустақар шуд,
Ҳамоно, гардиши Хуршед сар шуд. Дар атрофи дувоздаҳ бурҷи чун ташт
Дарозои тамоми сол мегашт.
Даруни хонаи ҳар бурҷ як моҳ
Чу ҳоким менишаст ӯ субҳу бегоҳ.
Замони «чиллаи хурд»-и зимистон,
Чу сардии ҳаво меёфт поён,
Ҷаноби Офтоб аз бурҷи марбут
Қадам мезад даруни хонаи Ҳут.
Агар бад бигзарад ин моҳи татҳир,
Бимирад насли пиру кам шавад шир.
В-агар хуш бигзарад айёми Ҳуташ,
Шавад бисёр қути лоямуташ.
Ки моҳи Ҳут моҳе дилфурӯз аст,
Замони ҳукмронии Аҷуз аст.
Зане афсонавӣ бошад Аҷуза,
Биёяд аз само ӯ чандрӯза.
Зи рӯи бовари мардум Худованд
Аҷузро мефиристад баҳри пайванд.
Чу момодояи фасли Баҳор аст,
Баҳоре, ки ба роҳаш чашмчор аст.
Насиме мевазад гарму пурафсун,
Аҷузу ёвараш дар дашту ҳомун
Барои кӯмаки тавлиди Наврӯз
Бибояд дар сафар гарданд пирӯз.
Валекин дар сари роҳаш баногоҳ
Чу кӯҳе мебарояд Деви бадхоҳ.
Касе, ки душмани хурду калон аст,
Зимистон асту хасми зиндагон аст.
Ба мардум он, ки кайфар мефиристад,
Шамоли сарду тундар мефиристад.
Нахоҳад ӯ, ҷаҳон озода гардад,
Ва ё тифли Баҳорон зода гардад.
Бинобарин, пайи озори он ёр
Бихоҳад ҳамла орад сӯи ағёр.
Миёни хонаи сарсабзу пургул
Баҳори нозанини гул ба кокул
Ба истиқболи момодояи хеш
Дарича карда во, по мениҳад пеш.
Аҷузу ёвараш хушҳолу хандон,
Наҷоташ медиҳанд аз шарри Шайтон.
Ниҳон аз чашми кас бо амри борӣ
Зани обастаро созанд ёрӣ.
Ба ғурриш медарояд Деву истез,
Чу дандонҳои худро мекунад тез.
Ва ҳамроҳи шамолу барфу борон
Ҳуҷум ӯ оварад бар одамиён.
Замину осмон дар шӯру ғавғост,
Қиёмат ин замон гӯё, ки барпост.
Бидонад Дев: беш аз ин намонад,
Қасоси худ зи олам меситонад.
Чунин айём гарчанде напояд,
Набояд мардум аз манзил барояд.
Набояд сар бишӯяд духтари бикр,
Ва ё бар ҳамсараш марде кунад фикр.
Либоси худ набояд шусту кӯдак
Набояд оббозӣ созад, инак
Касе ин ҳукмро мекард инкор,
Зи дасти Дев мегардид бемор.
Дар ин соат миёни шоми дайҷур
Дари бурҷи Ҳамалро мезанад Хур.
Замони мӯъҷиза мегардад оғоз,
Таваллуд гашта Наврӯзи сарафроз!
Агар зулмат сипоҳаш дар сурур аст,
Дами маргаш паси як ламъа нур аст…
Агарчӣ зӯри Аҳриман фузун аст,
Ба наздики Аҳуро сарнагун аст!
Сипоҳи Деви золим гашта нобуд,
Зи оташбори қудсӣ мекунад дуд.
«Чу нури Ҳақ на аз пойину болост,
Вале равшан намояд он чапу рост».
Ҷаҳони пир акнун навҷавон аст,
Ҷавонӣ дар саропои ҷаҳон аст!
Дарахту сабзаву гул қад кашида,

Чӣ наққошест ин нақш офарида?
Чунон пӯшида розе ошкор аст,
Ки таъбираш фақат бо Кирдигор аст!
Ба рӯзи аввали ин ҷашни тоза
Гирифта кӯдакон ҳаққи иҷоза,
Зи боми хона боло чашм дӯзанд,
Сипас бояд ки гулхан барфурӯзанд.
Гули баҳман ба фарқи кӯҳу дашт аст,
Гурӯҳи наврасон дар сайругашт аст.
Зи дашту теппаҳо оянд боло,
Ки рӯзе мартабат ёбанд воло.
Халоиқ шоду гулханҳо фурӯзон,
Барои поксозии гуноҳон.
Ба манзил хони наврӯзӣ кушода,
Ҳама бар меҳмонӣ рӯ ниҳода.

Тайи як ҳафтаи таҷлили ин ид
Аҷузи меҳрбон бар абри испед
Ба зарби чӯбдасташ дода фармон,
Намояд ҷамъ оби поки борон.

Давои зардпарвин асту заҳмат,
На оби сода, балки Оби Раҳмат.
Захира карданаш расми ниё ҳаст,
Ки он шӯяндаи айбу гуноҳ аст.
Ҷуз ин боре агар гесӯбаландон
Бад-он шӯянд мӯ, гардад дучандон.
Ба ғусли Навбаҳору тифли навзод
Аҷузи гармрӯ месозад имдод.
Бувад «Полоиши Наврӯз» номаш,
Дар олам гашта маъмул эҳтиромаш.
Зи сарҳадди Ҳабаш то мулки Чин аст,
Ки расми обпошӣ инчунин аст.
Ҳазорон сол Наврӯзи музаффар
Зи Машриқ то ба Мағриб паҳновар
Бигардида, ба қалбу дида ҷо шуд,
Зи фарҳанги Аҷам қасре бино шуд!
Ҳама девору садҳоро шикаста,
Зи сад занҷиру банди зулм раста,
Нагашта коста фарру шукӯҳаш,

Бузургӣ ёфт ин миллат зи рӯҳаш!
Ҷаҳони пир акнун навҷавон аст,
Ҷавонӣ дар саропои ҷаҳон аст!
Сухан ин ҷост аз иқболи тоҷик,
Ҳамон нур аст истиқлоли тоҷик.
Диёри тоҷикон маҳди Замин аст,
Куҳанмулки тамаддунофарин аст.
Ки мо ҳам зодаи фасли Баҳорем,
Ватан бошад ваю насли Баҳорем.
Чу Наврӯз аст хушиқболу озод
Дар олам кишвари мо тозамилод.
Ҷавонему ҷавон аст давлати мо,
Зи насли навҷавон аст савлати мо! روزتان همواره نو، دوستان عزیز
داستان نوروز
(بر اساس میفالوژی خلق تاجیک)

بیا، تا گویمت از دور و نزدیک،
کهن افسانه‌ای از خلق تاجیک.
بیا، تا داستانی سازم آغاز
ز پیروز‌ی نوروز سرافراز.
از آن وقتی، که عالم مستقر شد،
همانا، گردش خورشید سر شد.
در اطراف دوازده‌ برج چون تشت
درازای تمام سال می‌گشت.
درون خانة هر برج یک ماه
چو حاکم می‌نشست او صبح و بیگاه.
زمان «چلّة خرد» زمستان،
چو سردی هوا می‌یافت پایان،
جناب آفتاب از برج مربوط
قدم می‌زد درون خانة هوت.
اگر بد بگذرد این ماه تطهیر،
بمیرد نسل پیر و کم شود شیر.
و-اگر خوش بگذرد ایّام هوتش،
شود بسیار قوت لایموتش.
که ماه هوت ماهی دل‌فروز است،
زمان حکمرانی عجوز است.
زنی افسانوی باشد عجوزه،
بیاید از سما او چندروزه.
ز روی باور مردم خداوند
عجوز را می‌فرستد بهر پیوند.
چو مامادای فصل بهار است،
بهاری، که به راهش چشمچار است.
نسیمی می‌وزد گرم و پرافسون،
عجوز و یاورش در دشت و هامون
برای کمک تولید نوروز
بباید در سفر گردند پیروز‌.
و لیکن در سر راهش بناگاه
چو کوهی می‌برآید دیف بدخواه.
کسی، که دشمن خرد و کلان است،
زمستان است و خصم زندگان است.
به مردم آن، که کیفر می‌فرستد،
شمال سرد و تندر می‌فرستد.
نخواهد او، جهان آزاده گردد،
و یا طفل بهاران زاده گردد.
بنا برین، پی آزار آن یار
بخواهد حمله آرد سوی اغیار.
میان خانة سرسبز و پرگل
بهار نازنین گل به کاکل
به استقبال مامادای خویش
دریچه کرده وا، پا می‌نهد پیش.
عجوز و یاورش خوشحال و خندان،
نجاتش می‌دهند از شرّ شیطان.
نهان از چشم کس با امر باری
زن آبسته را سازند یاری.
به غرّش می‌درآید دی و استیز،
چو دندانهای خود را می‌کند تیز.
و همراه شمال و برف و باران
هجوم او آورد بر آدمیان.
زمین و آسمان در شور و غوغاست،
قیامت این زمان گویا، که برپاست.
بداند دیف: بیش از این نماند،
قصاص خود ز عالم می‌ستاند.
چنین ایّام گرچندی نپاید،
نباید مردم از منزل براید.
نباید سر بشوید دختر بکر،
و یا بر همسرش مردی کند فکر.
لباس خود نباید شست و کودک
نباید آب‌بازی سازد، اینک
کسی این حکم را می‌کرد انکار،
ز دست دیف می‌گردید بیمار.
در این ساعت میان شام دیجور
در برج حمَل را می‌زند خر.
زمان معجزه می‌گردد آغاز،
تولد گشته نوروز سرافراز!
اگر ظلمت سپاهش در سرور است،
دم مرگش پس یک لمعه نور است...
اگر چه زور اهریمن فزون است،
به نزدیک اهورا سرنگون است!
سپاه دیف ظالم گشته نابود،
ز آتشبار قدسی می‌کند دود.
«چو نور حق نه از پایین و بالاست،
ولی روشن نماید آن چپ و راست».
جهان پیر اکنون نوجوان است،
جوانی در سراپای جهان است!
درخت و سبزه و گل قد کشیده،
چه نقّاشیست این نقش آفریده؟
چنان پوشیده رازی آشکار است،
که تعبیرش فقط با کردگار است!
به روز اوّل این جشن تازه
گرفته کودکان حق اجازه،
ز بام خانه بالا چشم دوزند،
سپس باید که گلخن برفروزند.
گل بهمن به فرق کوه و دشت است،
گروه نورسان در سیروگشت است.
ز دشت و تیپّه‌ها آیند بالا،
که روزی مرتبت یابند والا.
خلایق شاد و گلخنها فروزان،
برای پاکسازی گناهان.
به منزل خان نوروزی گشاده،
همه بر مهمانی رو نهاده.
طی یک هفتة تجلیل این عید
عجوز مهربان بر ابر اسپید
به ضرب چوبدستش داده فرمان،
نماید جمع آب پاک باران.
دوای زردپروین است و زحمت،
نه آب ساده، بلکه آب رحمت.
ذخیره کردنش رسم نیا هست،
که آن شویندة عیب و گناه است.
جز این باری اگر گیسوبلندان
بد-آن شویند مو، گردد دوچندان.
به غسل نوبهار و طفل نوزاد
عجوز گرم‌رو می‌سازد امداد.
بود «پالایش نوروز» نامش،
در عالم گشته معمول احترامش.
ز سرحدد حبش تا ملک چین است،
که رسم آب‌پاشی اینچنین است.
هزاران سال نوروز مظفّر
ز مشرق تا به مغرب پهن‌آور
بگردیده، به قلب و دیده جا شد،
ز فرهنگ عجم قصری بنا شد!
همه دیوار و سدها را شکسته،
ز صد زنجیر و بند ظلم رسته،
نگشته کاسته فرّ و شکوهش،
بزرگی یافت این ملّت ز روحش!
جهان پیر اکنون نوجوان است،
جوانی در سراپای جهان است!
سخن این جاست از اقبال تاجیک،
همان نور است استقلال تاجیک.
دیار تاجیکان مهد زمین است،
کهنمولک تمدّنافرین است.
که ما هم زادة فصل بهاریم،
وطن باشد وه و نسل بهاریم.
چو نوروز است خوش‌اقبال و آزاد
در عالم کشور ما تازمیلاد.
جوانیم و جوان است دولت ما،
ز نسل نوجوان است صولت ما